Władysław Roguski (1890–1940)
Zwiastowanie, 1929, wyk. Helena Czarniakówna
wełna, len, warsztat grzebyczkowy
Muzeum Narodowe w Poznaniu, MNP Rw 868
Kilim Zwiastowanie został po raz pierwszy zaprezentowany szerszej publiczności na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 r., a następnie zakupiony przez Muzeum Wielkopolskie. To nie jedyny przejaw zainteresowań Władysława Roguskiego tematyką maryjną, o czym możemy się przekonać oglądając również jego prace malarskie. Niektóre z nich łączą z kilimem pewne cechy wspólne, wielokrotnie powtarzane przez artystę ludowe zapożyczenia i inspiracje: stylizowane postacie, zdobienia, rozwiązania kompozycyjne, dekoracyjne motywy roślinne. Natomiast dodatkowo w prezentowanym kilimie odnajdziemy ludowe sprzęty (donicę z rośliną, czy tkaninę na której klęczy Maria). Dekoracyjny, ale zarazem symboliczny charakter mają wyraźne promienie – linie diagonalne, biegnące zwykle z jednego z górnych narożników. W Zwiastowaniu rytmizują kompozycję, załamują przestrzeń, ale także są znakiem obecności Boga. Warto pamiętać, jak powszechnie było przyjęte, praca artysty przy kilimie sprowadzała się do stworzenia projektu, natomiast, wykonała go w 6 miesięcy tkaczka z Zakopanego – instruktorka Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu, której Roguski był profesorem. Uważał, że sztukę ludową należy uznać za narodową – co według niego wiązałoby się z uszlachetnieniem przez artystów zastanych form, a także samej techniki – np. malarstwo na szkle miało zastąpić malarstwo olejne i akwarelę.