Muzeum Narodowe w Poznaniu

Wystawa upamiętnia setną rocznicę uroczystego otwarcia muzeum, którego dzieje związane są z Powstaniem Wielkopolskim 1918–1919. Jest dzisiaj jedyną istniejącą instytucją wywodzącą się z Wojsk Wielkopolskich.

Zadanie utworzenia muzeum historyczno-wojskowego i gromadzenia w nim różnego rodzaju pamiątek powierzono Sekcji Naukowej Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych b. zaboru pruskiego już w marcu 1919 roku. Informacja o tym, że w Poznaniu powstaje muzeum historyczno-wojskowe, ukazała się w rozkazie wydanym przez gen. broni Józefa Dowbora-Muśnickiego 9 maja 1919 roku. Uroczystego otwarcia dokonał Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz Józef Piłsudski podczas trzydniowych uroczystości włączenia Wielkopolski do odrodzonego państwa polskiego 27 października 1919 roku.

Muzeum mieściło się w oficynie kamienicy przy Al. Marcinkowskiego, później w „Domu Żołnierza Polskiego” na terenie Koszar 58 Pułku Piechoty Wlkp. przy ul. Grunwaldzkiej, a w 1923 roku przeniesiono je do budynku wydzielonego z Centralnej Składnicy Artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (na skrzyżowaniu z ul. Franciszka Ratajczaka). Otwarto je 22 kwietnia 1923 roku w obecności gen. dyw. Kazimierza Raszewskiego, dowódcy Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu.
Do 1939 roku zgromadziło kilkadziesiąt tysięcy obiektów i było obok Muzeum Wojska w Warszawie drugą w kraju wojskową instytucją o profilu historyczno-wojskowym. Przed wybuchem II wojny światowej najcenniejsze zbiory ewakuowano na wschód i tam utracono. Te, które pozostały na miejscu, zostały wywiezione do muzeów niemieckich lub zniszczone przez niemieckie władze okupacyjne.

Podjęte po zakończeniu działań wojennych próby odrodzenia muzeum zakończyły się nie-powodzeniem. Stosunek władz państwowych i wojskowych zmienił się dopiero po wydarzeniach 1956 roku. Muzeum odtworzono jako oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu w oparciu o znajdującą się w nim kolekcję militariów. Pomocy udzieliło Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Muzeum nie wróciło do przedwojennej siedziby, lecz utworzyło nową ekspozycję w nowoczesnym budynku mieszczącym się pośrodku Starego Rynku. Uroczystego otwarcia dokonał 22 lutego 1963 roku gen. bryg. pilot Jan Raczkowski, dowódca Lotnictwa Operacyjnego w Poznaniu. Przez kilkadziesiąt lat odtwarzano zbiory, prezentując je w ekspozycji stałej i na wystawach czasowych, w wielu wystąpieniach i publikacjach. Bogaty jest też dorobek Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego w zakresie działań o charakterze edukacyjnym.