Zakończenie prac konserwatorskich przy elewacjach i dziedzińcu Zamku w Gołuchowie

Zamek w Gołuchowie to piękny, zabytkowy budynek, który swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej przez Izabelę z Czartoryskich Działyńską w końcu XIX w. Przez lata poddawano go różnym pracom budowlano-konserwatorskim. W grudniu 2024 roku, po ćwierćwieczu, zakończono ostatni już etap prac przy elewacjach. Zamek zyskał wygląd zadbanego i historycznego jednocześnie – zalśnił pełnią urody!

Ćwierć wieku prac

Łupkowe dachy, tak charakterystyczne dla bryły zabytku, odnowiono jeszcze w 2000 roku. Marmurowe i piaskowcowe płyty dziedzińca z nowym systemem odprowadzania wody poddano renowacji w latach 2012-2014. W 2016 roku zlecono wykonanie kompleksowego projektu budowlanego (Pracownia PRO ARTE Hanny Jung-Migdalskiej z Warszawy), który w połączeniu z pełną inwentaryzacją zabytkowej stolarki, stał się podstawą do etapowego przeprowadzenia szeroko zakrojonych działań konserwatorskich przy zabytkowych oknach i drzwiach, rzeźbach i detalach architektonicznych, kamieniarce i tynkach, mozaikach i dekoracyjnych elementach metalowych. W efekcie, po uzyskaniu dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 16 mln złotych, przeprowadzono prace w trzech zasadniczych częściach:

1. wymiana 100 i konserwacja 50 historycznych okien z uszczelnieniem i przeszkleniem nowym „płynącym” szkłem z filtrami UV i IR, co chroni zabytki na ekspozycjach przed działaniem światła słonecznego oraz zmianami parametrów klimatycznych we wnętrzach (firma Mazur Kolor Zakład Produkcyjny Bolesław Dąbrowski z województwa warmińsko-mazurskiego) – 2022 roku,
2. konserwacja elewacji dziedzińca – 2023 rok,
3. konserwacja pozostałych czterech elewacji „zewnętrznych” wraz z fosą (firma ANTIQA Konserwacja Dzieł Sztuki, Wit Podczerwiński z Krakowa) – 2024 rok.

Zaangażowani w prace

Wszystkie prace zostały wykonane pod kierunkiem zespołu ze strony Muzeum Narodowego w Poznaniu w składzie: Andrzej Grabowski, Maciej Kaleta, Agnieszka Kunicka-Goldfinger, Paulina Vogt-Wawrzyniak, Przemysław Waligórski, Sebastian Wielgosz oraz inspektora nadzoru – Przemysława Zięby (Przedsiębiorstwo Budowlane RADBUD). Na spotkaniu podsumowującym zakończenie prac, które 17 grudnia 2024 roku odbyło się w Muzeum Zamku w Gołuchowie, wszyscy zgodnie podkreślali, że była to niezwykle zgodna, owocna i satysfakcjonująca współpraca.

Nowy blask dzięki…

Elewacje zewnętrzne i dziedziniec odzyskały uporządkowany wygląd, nie tracąc przy tym zabytkowego, historycznego uroku. Przyjęto zasadę rezygnacji z rekonstruowania ubytków kamiennych detali i minimalizowania ingerencji estetyzujących. Najcenniejsze zabytki rzeźby (także starożytnej) zostały poddane konserwacji zachowawczej lub zastąpione kopiami i przeniesione do ekspozycji wewnątrz Zamku. Barwione w masie ogromne połacie tynków poddano pieczołowitej konserwacji, scalając kolorystykę i wyrazistą fakturę powierzchni.

Ostatnim akcentem będzie rekonstrukcja niewielkiego tarasowego ogrodu w charakterze historycznym przed elewacją północną, w miejscu najbardziej spektakularnego widoku na bryłę Zamku. To jednak wiosną 2025 roku.

 

^{Muzeum Zamek w Gołuchowie w grudniu 2024 roku, fot. MNP.}