Opis:

André Dauchez (1870-1948) był malarzem francuskim. Studiował w Paryżu u swego przyszłego szwagra – Luciena Simona. Zafascynował się pod jego wpływem tematyką bretońską i wstąpił w szeregi „La Bande Noire”, w której działał u boku takich artystów jak: Edmond Aman-Jean, Émile-René Ménard, Charles Cottet czy Maurice Denis. Był członkiem Société Nationale des Beaux-Arts. W latach 90. XIX wieku tworzył grafiki, bardzo często w oparciu o swoje obrazy marynistyczne. Od 1922 do1932 roku był oficjalnym malarzem marynarki francuskiej*.

Opis obrazu:

Pozostajemy w kręgu widoków bretońskich. Tym razem André Dauchez skupia się na ukazaniu bardziej zurbanizowanej i uprzemysłowionej części bretońskiego wybrzeża. Z portu właśnie wypływa masztowiec. Zostawia za sobą miasto ozdobione punktowo zaznaczonymi, bielącymi się z oddali ścianami piętrowych domostw.

Na obrazie uwieczniono moment, w którym najprawdopodobniej zaczyna świtać. Jaśniejące niebo daje znak do rozwinięcia żagli. Całe przedstawienie osnute jest pozostałościami wczesnorannej mgły. Dwie latarnie wyraźnie zarysowują się na prawej części pola obrazowego. Wraz ze swymi odbiciami w tafli wody stają się pionowym, kompozycyjnymi dopełnieniami ukazanego po przeciwnej stronie żaglowca. Okręt mija je, udając się w stronę otwartego oceanu.

Symboliczne światło dwóch latarni jest gwarantem bezpiecznego powrotu. Zapalane jest tuż po zapadnięciu zmroku, gaszone, gdy zaczyna świtać. W ujęciu Daucheza zdaje się rozświetlać ostatnie takty nocnego nieba. Jest jednoznacznym znakiem ingerencji człowieka. Z jednej strony, zakłócającej odwieczne prawa natury, z drugiej symbolizującej zmagania z żywiołem tylko częściowo okiełznanym, więc stale niebezpiecznym. Jaśniejące w górnej partii obrazu niebo potęguje wrażenie stopniowego rozrzedzania się powietrza i zapowiada pomyślną podróż. Wschodzące słońce pokrywa lustro wody złotawą łuną. Ukazany przez artystę żaglowiec znajduje się w Zatoce Bénodet. Widoczne na drugim planie latarnie flankują ujście rzeki Odet*.

Obraz stanowi pendant do obrazu Daucheza „Na skręcie”*. Pendant to dzieło, które jest odpowiednikiem kompozycyjnym innego przedstawienia. Najczęściej poza zbieżnością tematyczną, kolorystyczną i kompozycyjną pojawia się także ten sam, albo bardzo zbliżony format pracy. Obrazy te zazwyczaj zawieszane są symetrycznie**. Dzieło wraz z przedstawieniem zatytułowanym „Na skręcie” prezentowane było na Salonie Société Nationale des Beaux-Arts w 1897 roku.

Tekst: Agnieszka Wajroch
Literatura:
*Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M. Gołąb, A. Ławniczakowa, M. P. Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat. 74, s. 41,
**Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, Warszawa 2007, s. 307.