Opis:

Jacques-Emile Blanche (1861-1942) pochodził z rodziny lekarskiej. Ojciec artysty prowadził klinikę psychiatryczną, w której leczyło się wielu malarzy, literatów i muzyków. Kontakt z nimi zainspirował Blanche’a do malowania, a później także do pisania. Wśród poznanych przez niego artystów znaleźli się Manet, Degas, Whistler, Proust i Renoir, Delacroix, Corot, Degas, Puvis de Chavannes, Sand, Gautier, Liszt, Berlioz i Gounod.

Opis obrazu:

Pochylona nad książką modelka to Łucja Esnault, której wizerunki powtarzają się w twórczości Blanche’a. Malował ją już jako dziewczynkę, więc na kolejnych obrazach artysty można obserwować dorastanie i dojrzewanie Łucji. Była córką ślusarza mieszkającego niedaleko rodzinnego domu malarza. Pozwoliło to artyście przedstawiać jej wizerunki w nieco swobodniejszych pozach, nie skrępowanych ograniczeniami i wymogami z jakimi wiązało się portretowanie osób z wyższych warstw społecznych, malowane na zamówienie.

Sama Łucja zdaje się czuć swobodnie przy malarzu, a można nawet odnieść wrażenie, że zapomniała o jego obecności. Zaczytana w trzymanej na kolanach książce, podtrzymuje ją jedną ręką o smukłych palcach, a drugą w bezwiednym geście trzyma pod brodą, bawiąc się wisiorkiem. Jasna twarz, pochylona nad książką jest skupiona i poważna. Jej ciemne, gęste włosy zlewają się niemal z oparciem fotela i zielonkawym tłem. Artysta zakomponował scenę w taki sposób, że biała, rozłożysta suknia wypełnia dużą część płótna i mocno kontrastuje z ciemnym tłem, co powoduje skupienie uwagi na modelce i potęguje ekspresję obrazu.
Blanche był artystą, którego ukształtowały specyficzne okoliczności życiowe. Wychował się w klinice dla osób z chorobami psychicznymi, prowadzonej przez jego ojca, lekarza psychiatrę. Na pacjentów ośrodka składała się kulturalno-artystyczna elita Francji i Anglii. Trójka rodzeństwa Blanche’a zmarła przedwcześnie i wychowywał się on w otoczeniu dorosłych, guwernantek, pielęgniarek, lekarzy i pacjentów. W niedzielne spotkania w salonie przysłuchiwał się rozmowom prowadzonym przez malarzy Eugène Delacroix, Camille’a Corot’a, Edgara Degasa, Pierre’a Puvisa de Chavannesa czy pisarzy Georg Sand i Théophile’a Gautier’a. Ponadto ojciec zabierał go na koncerty, gdzie poznał osobiście Franza Liszta, Hectora Berlioza i Charlesa Gounoda.

Blanche nie skończył szkoły artystycznej, przez jakiś czas pobierał nauki rysunku i malarstwa w domu. Największy wpływ na ukształtowanie się jego twórczości mieli poznani malarze i pisarze, tacy jak Manet, Degas, Whistler, Proust i Renoir, z którymi pozostawał często w przyjacielskich stosunkach. Dzięki temu nie tylko malował, ale także zaczął pisać książki i kolekcjonować dzieła sztuki.
W rogalińskiej galerii odnaleźć możemy jeszcze jedno dzieło autorstwa Blanche’a, „Studium dziewczynki (w zielonej sukni)”, które przedstawia inną, także często portretowaną przez artystę modelkę, Wandę Zielińską.

Tekst: Sylwia Korczak
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.32.
https://www.tate.org.uk/…/art…/jacques-emile-blanche-765
https://rehs.com/…/default-19th20th-century-artist…/…