
Skarby z Kijowa. Sztuka Europejska od XV do XIX wieku z Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie
29 sierpnia 10:00 - 14 grudnia 17:00
29 czerwca 2025 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu wyruszymy w podróż przez stulecia oraz europejskie stolice sztuki. Towarzyszyć nam będzie dawne malarstwo i kunsztowne rzemiosło z wyśmienitej ukraińskiej kolekcji Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie.
„Capriccio architektoniczne z ruinami świątyni”, Bernardo Bellotto zw. Canalettem, 1762–1766
Kolekcja Chanenków
Narodowe Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie to jedna z najważniejszych instytucji muzealnych w Europie Wschodniej. Dysponując zbiorami sztuki starożytnej, azjatyckiej i europejskiej, szczyci się jedną z największych i najcenniejszych kolekcji sztuki obcej w Ukrainie.
Jej fundament stanowią obrazy, rzeźby oraz wyroby rzemiosła artystycznego zgromadzone na przełomie XIX i XX wieku przez małżeństwo Chanenków. Zbiór ten mógł równać się z innymi wielkimi kolekcjami, powstającymi w tym czasie w Paryżu czy Wiedniu.
Burzliwe dzieje Ukrainy w XX w. spowodowały, że pierwotną kolekcję wielokrotnie zmieniano – wzbogacano o dzieła z różnych źródeł, ale też uszczuplano wskutek grabieży, przenosin i zniszczeń.
Skarby z Kijowa w Poznaniu
Po wybuchu pełnoskalowej wojny z Rosją w 2022 roku, kijowscy muzealnicy, szukając bezpiecznego miejsca przechowania arcydzieł, nawiązali współpracę z polskimi instytucjami. W ten sposób w maju 2023 roku do Zamku Królewskiego w Warszawie trafiła część obiektów ze zbiorów małżeństwa Chanenków. W grudniu 2024 roku zostały wystawione w Bibliotece Królewskiej.
Muzeum Narodowe w Poznaniu jest kolejnym przystankiem na trasie prezentacji tej wyjątkowej kolekcji.
Wystawa „Skarby z Kijowa. Sztuka europejska od XV do XIX wieku z Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie” to niepowtarzalna okazja, by zobaczyć 29 obrazów oraz 4 dzieła rzemiosła artystycznego, które wykonano niemal w całej Europie. Powstały bowiem w pracowniach wybitnych artystów od Petersburga po Madryt, przez Warszawę, Paryż i Wenecję. To ciekawa alternatywa obcowania ze sztuką europejską, w momencie gdy poznańska Galeria Sztuki Europejskiej jest niedostępna dla zwiedzających z uwagi na remont.
„Pejzaż z wodospadem z prawej strony”, Jean-Baptiste Pillement, 1765-1767
Polski akcent
Na ekspozycji znajdą się również cenne polonika – „Bachus i Ariadna” Louisa de Boullogne’a oraz „Pejzaż z wodospadem z prawej strony” Jeana-Baptiste’a Pillementa. Oba pochodzą z kolekcji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dzieła te zostały na początku XIX wieku wywiezione w głąb Rosji i na długo uznawano je za zaginione.
Na uwagę zasługuje również jeden z ostatnich portretów tego władcy. Louise-Élisabeth Vigée Le-Brun – sławna już za życia w całej Europie portrecistka koronowanych głów i arystokracji – przedstawiła polskiego króla w stroju Henryka IV Burbona, którego niezwykle cenił za umiejętność utrzymania pokoju pomiędzy kalwinami i katolikami we Francji.
„Portret Stanisława Augusta w stroju Henryka IV”, Louise-Élisabeth Vigée-Le Brun, 1797
Zachwycające dzieła
Na Skarby z Kijowa składa się szeroki przekrój obrazów, także ze względu na ich tematykę, styl oraz odwołania do zjawisk politycznych i społecznych. To także przedmioty rzemiosła artystycznego. Wśród nich chociażby dwa gerydony przedstawiające parę Maurów oraz wykwintnie zdobiona lektyka wenecka.
Wszystkie umożliwiają widzom spotkanie ze sztuką najwyższej próby. Zachwycają i zapraszają do kontemplacji, oferując przy tym estetyczną, historyczną i artystyczną przygodę.
Kurator:
dr Piotr Ignaczak
Współpraca kuratorska:
dr Maciej Broniewski
• 29.08.2025 (piątek), godzina 10:15 – „Skarby z Kijowa”
• 31.08.2025 (niedziela), godzina 12:00 – oprowadzanie kuratorskie
• 18.09.2025 (czwartek), godzina 15:30 – „(Od)koduj sztukę dawną!”
• 20.09.2025 (sobota), godzina 11:00 – „Skarby cenniejsze niż złoto – sztuka kolekcjonowania”
• 21.09.2025 (niedziela), godzina 13:00 – wykład pt. „Historie obrazów z kolekcji Muzeum Chanenków”
• 16.10.2025 (czwartek), godzina 10:30 – „Kolekcjonerskie podróże”
• 23.10.2025 (czwartek), godzina 12:00 – oprowadzanie po wystawie
• 25.10.2025 (niedziela), godzina 12:00 – oprowadzanie kuratorskie
• 14.11.2025 (piątek), godzina 17:00 – „Warsztat dawnych mistrzów”
• 22.11.2025 (sobota), godzina 11:00 – „Skarby z Kijowa”, «Скарби з Києва»
• 14.12.2025 (niedziela), godzina 12:00 – finisażowe oprowadzanie kuratorskie
• oprowadzania z przewodnikiem dla grup zorganizowanych
• lekcja muzealna z warsztatem dla klas IV-VIII (szkoła podstawowa) – „Warsztat artysty”
Zwiedzając wystawę przeniesiemy się w świat dawnych mistrzów malarstwa, odkrywając tajniki ich pracy. Podczas zajęć poznamy najważniejsze techniki malarskie a także dowiemy się jak zbudowany jest obraz – od gruntu po werniks. Zajęcia przybliżą również najpopularniejsze tematy w sztuce, takie jak portret, pejzaż, scena religijna czy mitologiczna. To doskonała okazja, by spojrzeć na dzieła sztuki oczami artysty i zrozumieć proces ich powstawania.
Koszt:
• oprowadzanie: 150 zł (od grupy)
• lekcja z warsztatem (aktywności / warsztat plastyczny – ok. 75 minut): 130 zł (od grupy)
plus bilet wstępu dla każdego uczestnika w cenie 20 zł (bilet normalny)/13 zł (bilet ulgowy)/1 zł (bilet dla uczniów i studentów)
Dwóm opiekunom grupy przysługuje wstęp bezpłatny – kolejne osoby muszą wykupić bilet wstępu do muzeum.
Wielkość grupy jest ograniczona do 25 osób (w przypadku liczniejszej grupy jest ona dzielona na mniejsze – każda grupa ponosi koszt oprowadzania).
Zapisy telefoniczne od 25.08.2025 pod numerem 61 85 68136 (od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00–15:30, z co najmniej miesięcznym wyprzedzeniem)
Muzeum zastrzega sobie możliwość nieprzyjęcia zamówienia w przypadku braku wolnych terminów.