Skarby z Kijowa. Sztuka europejska z Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków

29 sierpnia 2025 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu wyruszymy w podróż przez stulecia oraz europejskie stolice sztuki. Towarzyszyć nam będzie dawne malarstwo i kunsztowne rzemiosło z wyśmienitej ukraińskiej kolekcji Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie.

_{„Capriccio architektoniczne z ruinami świątyni”, Bernardo Bellotto zw. Canalettem, 1762–1766}

Kolekcja Chanenków

Narodowe Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków w Kijowie to jedna z najważniejszych instytucji muzealnych w Europie Wschodniej. Dysponując zbiorami sztuki starożytnej, azjatyckiej i europejskiej, szczyci się jedną z największych i najcenniejszych kolekcji sztuki obcej w Ukrainie.

Jej fundament stanowią obrazy, rzeźby oraz wyroby rzemiosła artystycznego zgromadzone na przełomie XIX i XX wieku przez małżeństwo Chanenków. Zbiór ten mógł równać się z innymi wielkimi kolekcjami, powstającymi w tym czasie w Paryżu czy Wiedniu.

Burzliwe dzieje Ukrainy w XX w. spowodowały, że pierwotną kolekcję wielokrotnie zmieniano – wzbogacano o dzieła z różnych źródeł, ale też uszczuplano wskutek grabieży, przenosin i zniszczeń.

Skarby z Kijowa w Poznaniu

Po wybuchu pełnoskalowej wojny z Rosją w 2022 roku, kijowscy muzealnicy, szukając bezpiecznego miejsca przechowania arcydzieł, nawiązali współpracę z polskimi instytucjami. W ten sposób w maju 2023 roku do Zamku Królewskiego w Warszawie trafiła część obiektów ze zbiorów małżeństwa Chanenków. W grudniu 2024 roku zostały wystawione w Bibliotece Królewskiej.
Muzeum Narodowe w Poznaniu jest kolejnym przystankiem na trasie prezentacji tej wyjątkowej kolekcji.

Wystawa „Skarby z Kijowa. Sztuka europejska z Narodowego Muzeum Sztuki im. Bohdana i Warwary Chanenków” to niepowtarzalna okazja, by zobaczyć 29 obrazów oraz 4 dzieła rzemiosła artystycznego, które wykonano niemal w całej Europie. Powstały bowiem w pracowniach wybitnych artystów od Petersburga po Madryt, przez Warszawę, Paryż i Wenecję. To ciekawa alternatywa obcowania ze sztuką europejską, w momencie gdy poznańska Galeria Sztuki Europejskiej jest niedostępna dla zwiedzających z uwagi na remont.

_{„Pejzaż z wodospadem z prawej strony”, Jean-Baptiste Pillement, 1765-1767}

Polski akcent

Na ekspozycji znajdą się również cenne polonika – „Bachus i Ariadna” Louisa de Boullogne’a oraz „Pejzaż z wodospadem z prawej strony” Jeana-Baptiste’a Pillementa. Oba pochodzą z kolekcji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dzieła te zostały na początku XIX wieku wywiezione w głąb Rosji i na długo uznawano je za zaginione.

Na uwagę zasługuje również jeden z ostatnich portretów tego władcy. Louise-Élisabeth Vigée Le-Brun – sławna już za życia w całej Europie portrecistka koronowanych głów i arystokracji – przedstawiła polskiego króla w stroju Henryka IV Burbona, którego niezwykle cenił za umiejętność utrzymania pokoju pomiędzy kalwinami i katolikami we Francji.

_{„Portret Stanisława Augusta w stroju Henryka IV”, Louise-Élisabeth Vigée-Le Brun, 1797}