Laureà Barrau Buñol (1863-1957) pochodził z Katalonii, stąd zapewne zachwyt krajobrazem, który uwieczniał. Kształcił się w m. in. Barcelonie i w Paryżu. Początkowy okres twórczości artysty zdominowało malarstwo historyczne przeplatane niekiedy tworzeniem portretów. Przedstawianie postaci stało się później jednym z głównych podejmowanych przez malarza tematów. Pod wpływem artystów z Escola pictòrica d'Olot, hiszpańskiej szkoły malarstwa pejzażowego, porzucił tematy historyczne na rzecz obrazowania natury. Barrau szczególnie upodobał sobie ukazywanie katalońskiego krajobrazu, który stanowił tło dla pierwszoplanowych portretów i scen rodzajowych. Ten rodzaj malarstwa uprawiał do końca życia.
Opis obrazu:
„Dama z wachlarzem na plaży (Sługa kąpielowa)” to portret kobiety na tle katalońskiego wybrzeża. Postać ukazana jest w ujęciu do kolan, usytuowana centralnie, zajmuje niemal całe pole obrazowe. Odziana jest
w białą bluzkę i obszerną spódnicę, której drapowanie sugeruje ruch wiatru. Na prawej ręce założony ma tobołek. W lewej trzyma wachlarz, którym osłania twarz przed słońcem. Zalotnie spod niego spoglądając kobieta nawiązuje kontakt wzrokowy z widzem.
Materiał zawinięty na ręku i ruch w kierunku widza nasuwa, iż opuszcza właśnie plażę, podążając za swoją mocodawczynią. Jej strój, scena w jakiej została ukazana oraz tytuł dzieła podkreślają, iż należy do służby. Z lewej strony widoczna jest skromnie odziana postać kobiety z głową osłoniętą chustką. Sposób trzymania tkaniny sugeruje jakby dopiero miała rozłożyć materiał na piasku. Tłem dla tytułowej „Sługi” jest, z prawej, skąpany w świetle fragment wybrzeża, z lewej natomiast zacieniona postać drugiej kobiety. Tak zakomponowany drugi plan stanowi prezentację dwóch przeciwstawnych zjawisk, których zależności w pełni ukazane są na pierwszoplanowej postaci. Przedstawienie kobiety stało się przestrzenią do ukazania współzależności światła i cienia. W załamaniach spódnicy ukazane jest, w jaki sposób rozkłada się padające światło. Górna połowa ciała osłonięta wachlarzem skąpana jest w delikatnych promieniach słońca przenikających przez ażurowy wachlarz, które tworzą wyraźny wzór na białej materii bluzki. Stworzona przez Barrau kompozycja pozwoliła mu w pełni zobrazować obserwowane zjawiska świetlne.
Tekst: Katarzyna Bartosiak
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.20.
