Johan Frits Thaulow (1847-1906) - norweski pejzażysta, grafik i literat. Studiował w Akademii w Kopenhadze i Karlsruhe. Duży wpływ na jego twórczość miały wizyty we Francji, które zachęciły go do założenia „Freiluftakademie”, która miała walczyć z tradycjami akademickiego malarstwa w Norwegii. Ostatecznie przeprowadził się do północnej Francji. Został członkiem Société Nationale des Beaux-Arts. Najczęściej powtarzanym motywem w jego sztuce była rzeka ukazywana w różnych momentach dnia. Szczególnie interesowała artystę tzw. „błękitna godzina”, czyli krótki moment zmierzchu, kiedy świat zabarwiony jest na niebiesko.
Opis obrazu:
Główną bohaterką obrazu jest rzeka Canche. Płynie przez północną Francję i wypływa do kanału La Manche. Jej wody na obrazie rozlewają się szeroko, aby później węższym korytem rzecznym meandrować w głąb pejzażu. Woda zajmuje większą część kompozycji. Spokojny nurt rzeki pokrywa delikatna siateczka zmarszczek zniekształcająca odbijające się w niej obrazy drzew. Dominujące w kompozycji błękity i zielenie poprzetykane bielami i różami urozmaicają jesienne żółcienie i oranże. W oddali, za połacią traw majaczy pasmo drzew wyznaczające wysoko osadzony horyzont. Niewielka partia nieba mieni się różami i wrzosami, które odbijają się tylko w niewielkim stopniu w tafli rzeki, co może sugerować, że resztę nieba, nieujętego w kompozycji wypełnia czysty błękit. Artysta pozostawił więc zapis ulotnego momentu zmian barwnych dokonujących się w pejzażu pod wpływem wschodu, bądź też zachodu słońca.
Obserwacja zależności świetlnych, jakie zachodzą w pejzażu podczas późnego wieczoru, nocy czy poranka była dla artysty szczególnie pociągająca. Mimo, iż pejzaże tego norweskiego artysty noszą realistyczne cechy to specyficzna aura w nich panująca tworzy niemal romantyczną nastrojowość. W Norwegii Thaulow zasłynął jako malarz, który przeniósł doświadczenia impresjonistów na skandynawski grunt. Obrazy tam malowane często przedstawiają zimowe krajobrazy, w których malarz starał się uchwycić bardzo krótki, ulotny moment, tzw. „błękitnej godziny”, kiedy to po zachodzie słońca, ale jeszcze przed zapadnięciem zupełnego zmroku świat zabarwiony jest na różne odcienie niebieskiego. Kiedy przeniósł się na stałe do Francji skupił się także na malowaniu przyrody niewielkich miejscowości, wsi, czy terenów niezaludnionych, jak w przypadku prezentowanego krajobrazu.
Rogaliński obraz przedstawia najczęściej malowany przez malarza motyw, czyli rzekę, która zdaje się być refrenem nieustannie powtarzanym w jego twórczości. Thaulow bardzo dużo podróżował i starał się poszukiwać nieustannie nowych kadrów, jednak ostatecznie, choć z różnych miejsc, jego obrazy przedstawiają podobne widoki. Niezwykle sugestywnie malowane tafle przeróżnych rzek wypełniają kolejne płótna stając się zwierciadłami kolorystycznych poszukiwań artysty.
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.104.
