Wacław Radziszewski (1880 – 1914) po ukończeniu Szkoły Realnej w Stanisławowie, studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Józefa Unierzyskiego. Około 1909 roku przebywał we Francji. Na stałe jednak mieszkał we Lwowie. Swoje dzieła wystawiał w tamtejszym i krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. W swojej twórczości zajmował się zarówno malarstwem, jak i grafiką. Projektował plakaty i witraże*.
Piaskarzy z Lovrana Raczyński zakupił w 1909 r. w krakowskim TPSP, w czasie jednego z większych pokazów malarstwa Radziszewskiego. Obraz ten został namalowany w czasie pobytu artysty we Francji około 1909 r. Śmiała kolorystyka i syntetyczne ujęcie przedstawionej sceny może świadczyć o zetknięciu się tam Radziszewskiego z malarstwem fowistów.
Tekst: Ewa Leszczyńska
Opis obrazu:
Obraz ukazuje dwóch mężczyzn przy pracy. Postacie umieszczone przy krawędziach pola obrazowego zajmują niemal całą wysokość podłużnego płótna. Mężczyzna z lewej strony ukazany jest plecami do widza w ujęciu do kolan. Odziany w zielone spodnie, utrzymaną w odcieniach żółcieni koszulę i szarą czapkę. Z rękami opartymi o biodra przypatruje się pracy drugiego z piaskarzy. Ten ukazany jest w takim samym ujęciu, lecz przodem do widza. Jego strój, którego części trudno wyróżnić ma odcienie żółci i zieleni. Na głowie ma niebieską czapkę z daszkiem. W dłoniach trzyma łopatę, która nabiera piasek. Mężczyźni ukazani są na tle rozległego akwenu, być może północnego Adriatyku (Lovrana). Intensywny kolor wody w górnej partii przechodzi w pasmo szarości, które może sugerować brzeg. Obraz zamyka pas w odcieniach fioletu, które daje wrażenie nieba o zachodzie słońca.
Obraz wydaje się być stworzony pod wpływem fowizmu. Kompozycja jest uboga w detale, zsyntetyzowana, natomiast obraz bogaty jest w fakturę, którą artysta nadał poprzez kładzioną grubymi pociągnięciami pędzla farbę. Paleta barw w dziele jest intensywna, przerysowane kolory kontrastują ze sobą. Artysta operuje plamami barw, w których przeplatają się różne ich odcienie, tworząc poszczególne części kompozycji. Dominują odcienie żółtego i niebieskiego. Wydaje się jakby temat dzieła był drugorzędny. Na pierwszy plan wysuwa się gra kolorów i wyrazista faktura dzieła.
Tekst: Katarzyna Bartosiak
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.308.
