Wojciech Weiss (1875-1950) urodził się w Rumunii, skąd w 1888 r. wraz z rodzicami przeprowadził się do Polski. Po ukończeniu krakowskiego gimnazjum rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych. Liczne europejskie podróże pozwoliły na zapoznanie się artysty z ówczesnymi prądami artystycznymi, których recepcje odnaleźć można w jego twórczości. Mając zaledwie 23 lata zadebiutował na wystawie w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Uznany za obiecujący talent został rok później członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Przez lata regularnie wystawiał swoje obrazy, zdobywając liczne nagrody. W jego twórczości można wyodrębnić różniące się stylistyką okresy. Pierwszy, określany jako ekspresjonistyczny, przesiąknięty symbolizmem, cechował się dziełami inspirowanymi twórczością Edwarda Muncha. Obrazy malowane ciemną paletą przepełnione były niepokojem i pesymizmem. Kolejny - okres biały, bierze swą nazwę od zajmujących artystę poszukiwań świetlnych. Dzieła tego okresu, malowane w jasnej kolorystce, pełne są radości życia. Pod koniec życia skupia się wokół nurtu realizmu socjalistycznego, dostosowując się od ówczesnych realiów.
Opis obrazu:
Tematem obrazu jest młoda śpiąca dziewczyna. Ukazana jest półpostaciowo. Dolna część ciała okryta jest wzorzystą narzutą. Tors ma skąpo odziany, na prawym ramieniu założone ma ramiączko białej koszuli, drugie zsunęło się prawdopodobnie w trakcie snu. Odkryty dekolt i lewe ramię zakrywają spływające długie brązowe włosy. Zgięte w łokciach, dość masywne ręce uniesione ma za głowę, jakby się przeciągała. Twarz ma okrągłą, rumianą, oczy przymknięte. Spoczywa na ogromnej, białej poduszce, która stanowi jednocześnie tło dla postaci.
Artysta użył w dziele stonowanej palety barw, opartej na bieli, brązach i zgaszonych czerwieniach. Podobnie jak w obrazie „Portret dziewczyny” brak jest konturu, przez co obraz wydaje się rozmywać. Modelką znów jest młodsza siostra żony artysty – Maria Zylberberg, malarka, która studiowała wówczas na krakowskiej ASP. Wizerunki Marii były częstym motywem w twórczości Weissa. „Śpiąca jest realistycznym studium z natury, oddanej z pełnią wolumenu formy i niemal fotograficznym podobieństwem.”
Tekst: Katarzyna Bartosiak
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.428.
