Franciszek Streitt (1839 – 1890) ukończył krakowską Szkołę Sztuk Pięknych, następnie Akademię Wiedeńską. W 1871 wyjechał do Monachium, gdzie tworzył do śmierci. Przyjaźnił się z Aleksandrem Kotsisem i Zygmuntem Sidorowiczem. Początkowo tworzył obrazy historyczne, jednak pod wpływem sztuki monachijskiej zajął się malarstwem rodzajowym*.
Opis obrazu:
Obraz ukazuje zimowy pejzaż polskiej wsi. Na pierwszym planie znajduje się pięć postaci idących przez centrum wsi. Przy lewej krawędzi płótna widoczna jest grupa tytułowych wędrownych muzykantów. Postacie odziane są w ciemne, długie płaszcze. Mężczyzna kroczący przodem w prawej ręce niesie róg , w lewej trzyma laskę, którą się podpiera. Spod cienia, który daje rondo kapelusza, spogląda przed siebie, jakby patrząc na widza. Znajdujący się za nim muzyk po lewej, również podpiera się laską, pod lewą pacha dzierży flet. Odsłonięta twarz zwrócona jest w lewą stronę. Trzeci mężczyzna dzierży puzon. Patrzy wprost na widza, jego twarz jest jasna, okolona brodą, głowa nakryta czarnym kapeluszem. Na prawo od opisanej grupy, w centrum obrazu znajduje się ubrany na czarno muzyk, . Niesie kontrabas przewieszony przez lewe ramię. Głowę zwróconą ma w prawo, nawiązując kontakt wzrokowy z ostatnią postacią pierwszego planu - mężczyzną w szarym okryciu, który z zaciekawieniem wpatruje się a postacie grajków. Postacie poruszają się w kierunku widza po pokrytej topniejącym śniegiem i lodem drodze z wyraźnymi śladami kół wozów. Przecina ona wieś, która jest tłem dla mężczyzn. Przy lewej krawędzi w kałużach stopniałego śniegu odbija się światło zachodzącego słońca. W oddali widoczny jest żółty budynek , przed którym stoi kilka postaci i pies. Możliwe, iż to gospoda, z której właśnie wyszli wędrowcy. Za nią rysuje się zabudowa gospodarstwa. Przy prawej krawędzi obrazu widoczny jest dom, z progu którego wyglądają dwie kobiety, spoglądające za odchodzącymi mężczyznami. Za domostwem znajduje się drewniany kościół i zmniejszające się zarysy kolejnych gospodarstw. Nad wsią góruje charakterystyczne dla monachijczyków szarobłękitne niebo, tu przeplatane odcieniami żółcieni i pomarańczy zachodzącego słońca.
W obrazie zastosowana została perspektywa zbieżna boczna, dzięki czemu zyskuje on głębię. Został stworzony w nurcie realizmu, z dużą szczegółowością przedstawienia. Mężczyźni ukazani są naturalistycznie, ich rysy są wyraźne, podkreślają ich wiek. Pejzaż w tle jest bogaty w szczegóły takie jak, drobne postacie poruszające się po wsi, dym lecący z kominów domostw, i światła w oknach, zarysy drzew czy stada ptaków.
Ukazana tu scena oddaje codzienność wiejskiego życia. Pejzaż oddaje wygląd typowej ówczesnej wsi, której centrum tworzą kościół i gospoda. Muzykanci wędrujący przez nią stają się atrakcją dla mieszkańców, o czym świadczą wyglądające z domostwa kobiety, czy mężczyzna, który przygląda się muzykantom, może nawiązując z nimi dialog. Usytuowanie grupy muzykantów na tle biegnącej drogi, nie zaś na tle domostw, jak i mężczyzna po prawej, podkreśla charakter ich życia – ciągłej wędrówki od wsi do wsi, by grając w gospodach czy na placach zarabiać na życie i umilać czas mieszkańcom.
Tekst: Katarzyna Bartosiak
Literatura:
Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.398.
