Edward Wittig (1879-1941) warszawski rzeźbiarz, cieszący się dużym wzięciem nie tylko w Polsce, ale i we Francji, w latach 1897-1900 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, a od 1900 roku w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu.
Nauka w tych wiodących ośrodkach w pierwszym, młodzieńczym okresie jego twórczości zaowocowała dziełami, w których ścierały się tendencje impresjonistyczno-symboliczno-secesyjne z naturalną skłonnością artysty do obrazowania tektoniczno-klasycznego.
W przypadającym na lata 1908-1914 drugim, dojrzałym okresie działalności Wittig wyzwala się z bezpośredniego naśladowania natury na rzecz jej idealistycznej stylizacji, która ma na celu „osiągnięcie możliwie największej harmonii świadomie konstruowanych form”.
Trzeci, końcowy okres twórczości artysty (1914-1941) nazywany „epoką heroicznej rzeźby pomnikowej”, rozpoczyna się jego powrotem do Polski i osiedleniem się w Warszawie, gdzie zostaje profesorem w Szkole Sztuk Pięknych i na Wydziale Architektury tamtejszej Politechniki. Liczne zamówienia na monumentalne rzeźby pomnikowe skłaniają go do rezygnacji z pracy pedagogicznej.
W 1921 roku został generalnym komisarzem Wystawy Sztuki Polskiej w Paryżu, a w 1926 członkiem korespondentem Académie des Beaux-Arts Institut de France w Paryżu. Za ochotniczy udział w walkach 1920 roku otrzymał Krzyż Walecznych, a za działalność artystyczną polską Komandorię Orderu Polonia Restituta oraz francuski Krzyż Oficerski Legii Honorowej.
Wizerunek Edward Aleksandra Raczyńskiego ukazuje go w sile wieku, kiedy jako wieloletni Prezes Krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, a zarazem wybitny kolekcjoner cieszył się niekłamanym autorytetem w sprawach sztuki.
Rzeźba pochodzi z okresu przejścia Wittiga na pozycję „nowego klasycyzmu”, którego artysta był najwybitniejszym polskim przedstawicielem. Portret Edwarda Aleksandra, podobnie jak rzeźby powstające od 1908r., charakteryzuje spokojna, zwarta budowa o wyważonej statyce, płynnych liniach i gładkim opracowaniu sprowadzonych tylko do sygnału, niezbędnych detalach stroju. Licuje to z oficjalnym charakterem rzeźby, która niewątpliwie została zamówiona z myślą o umieszczeniu jej w eksponowanym miejscu galerii rogalińskiej, wybudowanej przez portretowanego w 1910 roku.
Tekst: Ewa Leszczyńska
Bibliografia:
* Galeria Rogalińska Edwarda Raczyńskiego, oprac. M.Gołąb, A.Ławniczakowa, M.P.Michałowski, [katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu, listopad 1997-marzec 1998], Poznań 1997, poz. kat.509
**Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (..). Malarze, rzeźbiarze, graficy, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
